“Het gaat namelijk niet simpel om de keuze markt of overheid bij het organiseren van publieke diensten. Het gaat veel meer om een afweging van effecten op de maatschappelijke welvaart en publieke belangen.”
Zeg jij dit ook altijd tegen je vrienden wanneer je gezellig een drankje aan het doen bent? Precies, ik ook!.... uh niet dus.
Toch wagen veel gemeenten en andere overheidsinstellingen zich nog steeds tot dit soort teksten. En zoals je merkt: we kunnen er geen touw aan vast knopen. Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat deze informatie voor iedereen te begrijpen is? En zal dit zorgen voor open proces in politieke besluitvorming? Tijdens de lezing, die afgelopen woensdag werd gehouden door Toon Niël en Tom Powell, werd duidelijk dat de vorm waarin de informatie wordt gegeven van groot belang is om het begrijpelijk te maken.
Liever een documentaire
Mensen zijn heel verschillend in de mate waarin zij politieke teksten kunnen begrijpen en verwerken. Het is dus een uitdaging om iedereen te bereiken. Een fout die de overheid vaak maakt is het behandelen van meerdere onderwerpen tegelijk. Dit is veel te overweldigend. Daarnaast worden er meestal geen achtergrondgegevens bij de onderwerpen gegeven. De overheidsplannen waarover je mening wordt gevraagd, zijn dus vaak al helemaal hermetisch dichtgetimmerd.
Gelukkig zijn we niet genoodzaakt tot beleidstaal en zijn er veel meer middelen die de overheid in kan zetten om iedereen in haar doelgroep te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan how-to-filmpjes en documentaires. Een documentaire over de schuldenproblematiek is een mooie manier om voor iedereen dit probleem duidelijk te maken.
Gewoon afbeelding toevoegen
Ook werd het gebruik van afbeeldingen met én zonder tekst eens goed onder de loep genomen. Uit het onderzoek van Tom Powell blijkt dat we niet vaak meer echt de tijd nemen om te lezen. We kijken veel vaker online naar foto’s en video’s met kleine stukjes tekst of we kijken tv. Beeld blijkt dan ook een goed middel te zijn om iedereen binnen de doelgroep van de overheid te bereiken. De kenniskloof is een fenomeen waar je misschien al vaker van gehoord hebt. Het is de kloof die zich tussen de hoger en de lager opgeleiden bevindt. Uit het onderzoek van Powell kwam onder andere het resultaat dat een afbeelding zorgt voor meer engagement onder het publiek. Wanneer de afbeelding en de tekst erbij ook nog eens een persoonlijk aspect hadden, zorgde dit zelfs voor een verkleining van de kloof!
Wel moet er een kanttekening worden gemaakt bij deze beweringen. Hoe mooi de werking van afbeeldingen ook lijkt, er kan ook heel makkelijk worden geframed. Pas dus op bij het vormen van een mening aan de hand van afbeeldingen.
Een mooie manier om tekst en beeld samen te brengen (niet alleen voor de overheid) is door middel van een infographic. De infographic op de afbeelding is hier een mooi voorbeeld van. Uit een eyetrackingonderzoek is wel gebleken dat mensen niet naar de hele infographic kijken. Ze kijken namelijk naar de plaatjes en de grote tekst, maar kleine tekst slaan ze vaak over. Ook bleek uit het onderzoek dat als er menselijke elementen in de infographic te vinden zijn, deze meer interesse wekken.
Een video is altijd goed, toch?
Wat wel opmerkelijk is, is dat video helemaal niet zo geschikt blijkt te zijn voor beleidsinformatie. Ondanks het digitale tijdperk waarin we meer video’s zien dan ooit tevoren, heeft de burger toch liever een stuk tekst met afbeeldingen. De reden hiervoor? Wanneer je een artikel leest heb je de mogelijkheid om nog eens terug te lezen en de afbeelding in je op te nemen. Je kunt op die manier het probleem beter in je opnemen en ook meer betrokken raken bij onderwerp. Ondanks dat een video dus beter werkt om iedereen te bereiken dan een stuk tekst in beleidstaal, dringt een goed artikel met een passende en persoonlijke afbeelding beter tot je door.
En het buitenland dan?
De meeste mensen komen tegenwoordig in aanraking met politiek via de media. Toen het bericht van het aangespoelde Syrische jongetje over heel de wereld in de media kwam, is hier flink mee geframed. Wel heeft dit ervoor gezorgd dat we meer gingen doneren en is er meer dan ooit getekend voor een petitie voor politieke verandering. Het gebruik van afbeeldingen om beleidstaal om te vormen in begrijpelijke beeldtaal wordt dus al in verschillende landen wereldwijd gedaan. Niet alleen bij onderwerpen als de vluchtelingenstroom, maar ook bijvoorbeeld in Amerika tijdens de verkiezingen etc.
Openheid is rust
Ik ben het helemaal eens met de sprekers wat betreft de vorm en de afbeeldingen. Ik merk zelf ook dat de informatie die de overheid zendt, vaak helemaal niet tot mij doordringt. Er wordt vaak zulke onbegrijpelijke taal gebruikt, dat ik het niet volg en mijn interesse verlies. Afbeeldingen zijn veel universeler en voor iedereen makkelijker te begrijpen. Hoewel ieder daar natuurlijk ook weer zijn eigen betekenis aan kan geven en we op moeten passen voor framing. Wel denk ik dat wanneer de beleidstaal voor iedereen duidelijk en helder wordt, dit binnen de samenleving een hoop onrust zal wegnemen. Als het duidelijk is wat de plannen in jouw gemeente zijn en de gemeente duidelijk weet hoe haar inwoners hierover denken, voelen de burgers zich meer gehoord. Wat mij betreft moet er dus helemaal van beleidstaal afgestapt worden en zouden we dat nergens meer moeten tegenkomen!
Reactie plaatsen
Reacties